ARHITEKTONSKO URBANISTIČKI KONCEPT
Prostorna kulturno-istorijska celina Kosančićevog venca dokumentuje istorijski razvoj tog dela Beograda od prve polovine XVIII veka do danas. Najznačjiniji period je svakako onaj nakon proglašenja delimične autonomije Srbije tj. period velike izgradnje i stvaranja protivteže turskoj Dunavskoj padini. Gradjeni su objekti koji su predstavljali uzdizanje Srbije i njene narastajuće ekonomske moći. Kosančićev venac je postao centar socijalnog, kulturnog i političkog života. Iako urbano tkivo nije homogeno po pitanju arhitektonskog stila i tipologije, ipak se može izvući jasan zaključak da su se na ovoj specifičnoj lokaciji kroz par vekova gradili reprezentativni objekti koji su u tom trenutku bili savremeni u stilskom i tehničkom pogledu. Inspiraciju u istorijskom delu Beograda sa svojim elegantnim graditeljskim nasledjem velike kulturne, istorijske i arhitektonske vrednosti nismo tražili. Nismo niti mogli niti želeli da to kopiramo, ali smo zato mogli iz te celine puno da naučimo.
Razmišljajući o uklapanju objekta u ambijent sagledali smo celinu Kosančićevog venca saudaljenih tačaka, savskog šetališta, ušća, i iz vazduha. Uočena „usitnjena“ struktura urbanog tkiva, u neposrednoj blizini lokacije predvidjene za gradsku galeriju, dovodi do zaključka da novi objekat pre svega svojim gabaritom najviše može da utiče i eventualno naruši ambijent. Iako su zadati urbanistički parametri poput spratnosti i visine objekta vezani za postojeći niz kuća u ulici Kosančićevog venca, izgradnja objekta u potpunosti u dozvoljenim gabaritima, pogotovo druge faze, bi u vizuri sa druge strane reke ostavila lokalitet sa novim objektom čija masa dominira okolinom. Ista ta „maksimalna izgradjenost“ bi takodje neutralisala vidikovac ostavljajući ga sa manjim rasponom vidokruga.
Dakle, novi objekat bi trebalo da bude umereniji, delikatniji po pitanju veličine, trebalo bi da proistekne iz neposredne okoline, iz manje zapreminske skale, tj. iz kuće, iz arhetipa. Galerija predstavlja nastavak niza kuća od broja 12-25 i svojom pedantnom geometrijskom formom održava postojeći urbani obrazac. On predstavlja prerastanje serije kuća u objekat koji se u isto vreme sagledava i kao tri posebna objekta i kao jedan. Niz od medjusobno povezane tri arhitipske strukture, predstavlja „KUĆU UMETNOSTI“. Počevši od druge kuće, niz doživljava metamorfozu, varijaciju, alteraciju,.. , arhetip počinje da se širi i otvara, počinje da priziva i uvlači posetioce u svoju unutrašnjost, izaziva ih.
Da bi umanjio zapreminski efekat novog objekta, promišljeno se došlo do toga da ova Kuća kulture treba da bude visinski podeljena na samu Kuću tj. deo iznad kote ulice Kosančićevog venca (98 m n.v) i na izložbeni prostor ispod nje koji bi i u konstruktivnom, vizuelnom, simboličkom i logičkom smislu predstavljao njen postament, bazu, osnovu.
Ovaj prostor bi se sastojao od dve etaže i poredstavljao bi posebnu celinu u konstruktivnom smislu, siguronosnom, protivpožarnom, tehničkom i energetskom (posebna termička zona). Ovakva podela distribuira mase u povoljnijem odnosu, gde je najveći deo sadržaja lociran u suterenu jer ne zahteva dosta prirodne svetlosti dok bi se ostali sadžaji nalazili u „otvorenom“ delu tj kući. Gornji deo objekta predstavlja dakle otvorenu, transparentniju i razigraniju celinu dok je donji deo strožiji i zatvoreniji.
FUNKCIONALNA ORGANIZACIJA PROSTORA
NO
Glavni ulaz za posetioce se nalazi sa strane vidikovca tj postojećeg parka Mihaila Petrovića Alasa. Sam ulaz (vetrobran) u siboličnom smislu održava ideju ulaska u lagum po kome je ova lokacija prepoznatljiva.
N1 // N2
Prva etaža predstavlja jedinstven prostor koji se može podeliti pomičnim zidnim panelima na Radionicu (koja se takođe može podeliti na dve manje celine namenjene različitim starosnim grupama) i na Predavanja.
Kako je već ranije napomenuto, izložbeni prostori se nalaze ispod nivoa prizemlja i predstavljaju postament galerije. Ovi prostori se nalaze u zoni visoke sigurnosti.
FAZA 01_IZGRADNJA GALERIJE
U prvoj fazi se izvode dve podzemne etaže sa izložbenim prostorima, depoima, radionicama, i sve nadzemne etaže. U prvoj fazi izlozbeni prostori na etažama N-1 i N-2 nemaju prirodno osvetljenje jer nivo zemljista praktično ostaje isti i zapadni zid galerije se praktično nalazi u potpunosti ukopan pod zemljom. U ovoj fazi još uvek neće biti izgradjeno šetalište sa potpornim zidom. Postojeće zelenilo ostaje uglavnom netaknuto. Izvan objekta u nivou prizemlja a ispred kafeterija se nalazi terasa sa pogledom na reku, ušuškana u postojeće zelenilo.
FAZA 02_ DOGRADNJA IZLOŽBENOG PROSTORA
Dogradnja izložbenog prostora. Iz priloženih analiza o uticaju većeg volumena iznad nivoa ulice Kosančićev venac na ambijentalnu celinu i vidikovac odlučeno je da se u drugoj fazi vrši dogradnja samo u suterenskim etažama tj. da se povećaju samo izložbeni kapaciteti galerije. Za proširenjem administrativnih prostora neće biti potrebe jer je već u prvoj fazi bilo predvidjeno da kao takvi zadovoljavaju potrebe galerije nakon proširenja. Novi dogradjeni objekat predstavlja celinu u strukturalnom smislu i dilatiran je od postojećeg objekta. Nakon izgradnje novog dela izložbenog prostora isti se povezuje sa postojećim prosecanjem zida na mestima koja su bila predvidjena već u prvoj fazi. U drugoj fazi izložbeni prostor dobija prirodno osvetljenje, na etaži N-1 preko stepenastih južno orijentisanih vertikalnih proreza a u etaži N-2 preko otvora u medjuspratnoj konstrukciji koji omogućavaju zenitalno osvetljenje.
FAZA 03_ POVEZIVANJE SA LAGUMIMA
Gradska galerija se nalazi iznad podzemnih laguma izgrađenih u XX veku. Izgrađeni su od opeke i predstavljaju podzemne prostorije međusobno povezane tunelima. Očuvanje i korišćenje ovih jedinstvenih prostora je od visoke važnosti za dalji rad galerije, za poboljšanje njenog imidža, atraktivnosti i prepoznatljivosti. Bez intervencija na zidovima od opeke i narušavanja ambijenta, dodavanjem veštačkog osvetljenja, može se stvoriti novi izložbeni tematski prostor kao dodatak postojećem prostoru galerije. Ovim bi se ostvarilo definisanje galerije kao kulturnog „Hub“-a za razne vidove umetnosti. Svaki od specifičnih laguma bi mogao da bude dom određenoj grani umetnosti, lagum filma, lagum stripa, lagum muzike… Sveukupni cilj je da se stvori prostor za inkubaciju kreativnosti.
[A] Sistem ventilacije
Uzevši u obzir klimatske, topografske karakteristike lokacije, uočeno je da postoji mogućnost izvođenja hibridnog sistema ventilacije objekta. Sistem bi se sastojao iz kombinacije i sprege sistema ventilacije prirodnim putem – pasivni sistem [A.1] i veštačkog sistema ventilacije – prinudni sistem [A.2].
[A.1] Pasivni sistem ventilacije
Pasivni sistem ventilacije predstavlja takozvano noćno hlađenje objekta. Ovaj vid ventilacije se može obezbediti na dva načina: pomoću kretanja vazdušnih masa (strujanja vetra) i pomoću „stack“ ventilacije tj. kretanja vazduha usled različitih temperatura. U ovom slučaju su ostvareni svi osnovni uslovi za uspešnu stack ventilaciju poput karakteristika terena, mikrolokacije koja pruža zonu vegetacije i travnatih površina u nivou etaža N-1 i N-2 tj. zonu sa hladnijim i svežim vazduhom. Uvlačenje svežeg vazduha u objekat se vrši u dva nivoa – u zoni izložbenog prostora (etaža N-1 i N-2) i u nivou etaža iznad kote ulice Kosančićevog venca. Uvlačenje vazduha se odvija pomoću automatizovanih otvora na fasadi u visini poda
dok se izbacivanje vrši u zoni ispod plafona. Uvlačenje vazduha u Izložbeni prostor etaže N-2 se predviđa (u slučaju da za to bude postojala mogućnost) pomoću podzemnih ventilacionih kanala koji bi uzimali svež vazduh direktno iz zelene zone u nivou planiranog potpornog zida šetališta. Izvlačenje zagrejanog vazduha izložbenog prostora bi se vršio kroz automatizovane otvore u nivou ulice Kosančićev venac. Izvlačenje zagrejanog vazduha nadzemnog dela bi se vršilo pomoću automatizovanih otvora u nivou slemena krova i „trickle“ ventilacionim sistemom na prozorima potkrovne etaže. Navedeni pasivni sistem vetilacije spada u tzv. High-Tech prirodni sistem dok se uvek moze koristiti i jednostavni prirodni sistem provetravanja prostorija putem otvaranjem otvora/prozora na naspramnim fasadama. Upotreba Solarnog dimnjaka pomaže prirodnu ventilaciju pasivnim solarnim zagrevanjem vazduha koji se usled toga brže kreće.
[A.2] Prinudni sistem ventilacije
U slučajevima kada je prirodnom ventilacijom nemoguće obezbediti željeni kvalitet vazduha unutar različitih delova objekta, aktivira se prinudni sistem ventilacije. Ovaj sistem mora da zadovlji sledeće uslove unutar galerijskog prostora: temperaturu vazduha θi od 20 [°C] (± 2 [°C]) pri spoljnoj projektnoj temperaturi od θH,e = -12.1 [°C] u zimskom periodu za Beograd, relativnu vlažnost vazduha od Φ = 50 [%] (± 5%), i broj izmena vazduha n=3-4 za galerijske prostore. Razvod ventilacionih kanala se izvodi kroz „spušteni plafon“ koji je predviđen na svakoj etaži. Sistem se mora projektovati sa razmenjivačima toplote za rekuperaciju toplote otpadnog vazduha sa minimalnim dozvoljenim zimskim stepenom korisnosti od η ≥ 70 [%]
Primenjene mere za unapređenje energetske efikasnosti sistema KGH (klimatizacije, grejanja i hladjenja): Primena niskotemperaturnog sistema grejanja u kombinaciji sa visokotemperaturnim sistemom hlađenja uz povraćaj toplote iz otpadnog vazduha u sistemu ventilacije i klimatizacije; Korišćenje inverterskih uređaja za hlađenje prostora; Primena prirodnog provetravanja; Priprema potrošne tople vode uz pomoć energije sunca; iskorištenje otpadne toplote sa kondenzatora rashladnih agregata za zagrevanje tople vode; primena toplotne pumpe u pasivnom režimu rada za pasivno hlađenje; Predgrevanje vazduha u zimskom periodu za rad toplotne pumpe vazduh-voda, ukopavanjem dovodnog kanala za vazduh; primena geotermalnog zagrevanja; najviši stepen automatskog upravljanja u sistemu KGH i sistemu rasvete; Toplotno zoniranje objekta; Upotreba solarnog dimnjaka.
|VIEW THE COMPLETE GALLERY
